De prijsdaling
De olieprijs is sinds juni 2014 met meer dan de helft gedaald. De prijsdaling kwam onverwachts en gebeurde snel. Dit kwam doordat de olieproductie te snel steeg en de vraag te laag was wat resulteerde in een overschot aan olie. Recente ontwikkelingen, zoals de voorspellingen over de Chinese groei en het einde van de sancties tegen Iran zorgen ervoor dat de meeste experts op korte termijn geen grote prijsstijging verwachten.
Lagere olieprijzen zijn goed voor de consument, maar ook al zijn de olieprijzen met meer dan de helft gedaald, toch zijn de prijzen aan de pomp niet evenredig gedaald. Bovendien doen de raffinaderijen goede zaken, ook al zijn hun inkomsten lager. Net als de overige spelers in de olie-industrie zijn de inkomsten lager, maar ze hebben wel hun marges kunnen verhogen.
De retail olie industrie heeft de neiging om prijzen snel naar omhoog bij te stellen wanneer de ruwe olie prijzen omhoog gaan, maar heeft tegelijkertijd de neiging om de prijzen trager naar beneden te laten gaan wanneer de ruwe olie prijzen omlaag gaan. Dit laat hun toe om op bepaalde momenten hun marges te vergroten.
De verliezers van de daling van de olieprijs
De hoge olieprijzen tussen 2010 en 2014 gaven de olie industrie in de Verenigde Staten een hele goede reden om extra investeren in het zoeken naar nieuwe olievelden. De techniek van schalieboringen bleef winnen aan populariteit, ook al is deze manier van olieboren duur. De extra kost was de moeite waard dankzij de hoge olieprijzen. Na de prijsdaling in juni 2014 zijn de bedrijven niet gestopt maar boren, maar ze hebben toch hun activiteit ingeperkt en zijn een pak voorzichtiger geworden.
De oliebedrijven zijn zuiniger geworden en hebben geleerd om meer olie uit iedere boortoren te halen, wat de startup kost verminderd. Bovendien worden plannen uitgesteld en gebeurd er veel minder onderzoek naar nieuwe olievelden. Dit alles resulteert in verlies van jobs in de olie industrie. In de eerste plaats wordt het personeel van de olie bedrijven zelf getroffen, maar het gaat verder dan dit. Denk maar de leveranciers van de oliebedrijven: minder activiteit in de olie sector betekent ook minder werk en verkoop voor hen, wat ook voor banen verlies bij deze bedrijven zorgt. Ook de lokale gemeenschappen in de buurt van de olieboringen hebben hetzelfde probleem.
Door efficiƫntie en door hun marges te verlagen blijven de olie bedrijven boven water, maar dit gaat ten koste van heel wat banen. Bovendien is dit ook geen goed nieuws voor degenen die wel hun baan hebben behouden: een overaanbod aan kandidaten voor jobs zorgt ervoor dat de lonen lager liggen. Niemand wil immers zijn job verliezen aan iemand die voor een lager loon wil werken. Het personeel van de olie bedrijven en hun leveranciers hebben dus erg te lijden onder deze prijsdaling.
Velen beweren dat de OPEC bewust de oliekraan niet dicht draait en zo de olieprijs bewust laag houdt om de olie bedrijven uit de VS failliet te laten gaan. Maar ook voor de OPEC landen ligt dit moeilijk: zij zijn immers voor een groot deel afhankelijk van hun inkomsten uit olie export aangezien ze weinig alternatieven hebben. Dit betekent dat ze hun spaarpot moeten aanboren om hun huidige economische groei vol te houden. Naarmate deze regeringen meer van hun spaarpot verbruiken is het niet ondenkbaar dat ze de overheidsuitgaven aan banden leggen, wat dan weer de burgers ontevreden maakt en de instabiliteit in deze landen kan verhogen.
De winnaars van de daling van de olieprijs
De sterke daling van de bezine en diesel prijs is mooi meegenomen voor de consument, die dus zeker zijn voordeel haalt uit deze situatie. Daarnaast zijn ook raffinaderijen de winnaars in deze situatie, aangezien zij hun marges hebben kunnen verhogen. De aandelenkoers van veel olie raffinaderijen is sterk gestegen tussen juni 2014 en vandaag.
Doordat de prijsdaling in essentie voortkwam uit overproductie was er veel vraag naar opslag capaciteit voor het overschot aan olie. Bedrijven die zich bezighouden met het opslaan van olie hebben hun prijzen drastisch kunnen verhogen en hebben dus ook hun voordeel kunnen doen met deze situatie.